کوهستان ها محل زندگی بخش زیادی از گونه های جانوری وگیاهی هستن و حدود 12 درصد از مردم دنیا در محیط های کوهستانی زندگی میکنن و معیشت حدود 20 درصد از مردم دنیا، وابسته به حیات کوهستان ها هست؛ از نظر محیط زیستی، تاثیرات بسیار مهمی بر روی حیات روی کره زمین دارن؛ در مقاله قبلی در مورد اهمیت کوهستان ها برای محیط زیست و انسان صحبت کردیم و امروز در مورد مسئولیت خودمون در برابر کوهستان صحبت میکنیم.

چند نکته در مورد آداب و مسئولیت ما در مقابل کوهستان ها

به پاکی و آرامش کوهستان احترام بذاریم

یک نقل قول و قانون کلی بین دوستداران طبیعت وجود داره و اون هم اینه که نها چیزی که در محیط کوهستان میتونیم به جا بذاریم فقط ردپای خودمون هست و تنها چیزی که از کوهستان بر میداریم، عکس های یادگاری؛ و این قانون به این اشاره داره که باید کمترین تاثیر رو روی محیط های طبیعی مثل کوهستان داشته باشیم. چه تاثیر فیزیکی و چه از نظر سر و صدا و به هم زدن آرامش کوهستان! همیشه به سکوت کوهستان احترام بذاریم! کوهستان در حقیقت خانه جانوران بسیار زیادی هست و سر و صدای نامتعارف باعث میشه تا جانوران اون منطقه احساس نا امنی بکنن و رفته رفته اون منطقه رو ترک کنن.. پس موسیقی و صحبت با صدای بلند نداشته باشیم و به صدای طبیعت، صدای باز و آواز پرنده ها و آرامشی که همراه خودش داره گوش بدیم و لذت ببریم.

زباله ها بزرگترین عامل آلودگی کوهستان ها هستن

زباله ها و آلودگی های مختلف شاید مهمترین و بیشترین آسیبی باشن که از سمت انسان به کوهستان وارد میشن؛ پس همیشه یک کیسه زباله بزرگ همراه خودمون داشته باشیم، تمام زباله های خودمون رو جمع کنیم و با خودمون برگردونیم و به اولین سطل زباله ای که دیدیم بندازیم. هیچ اشکالی هم نداره که سر راهمون زباله هایی که روی زمین وجود دارن رو جمع کنیم.

از کوهستان چیزی با خودمون برنگردونیم

نکته خیلی مهم دیگه ای که باید بهش توجه کنیم اینه که تا حد امکان دانه ها و حتی گل ها رو با خودمون برنگردونیم، توی فصل های مختلف خیلی از افرادی که به کوهستان ها میرن به طور بی رحمانه ای دانه ها و گیاهانی مثل گیاهان دارویی یا گیاهانی که مصرف غذایی دارن رو برداشت میکنن، و همین عامل باعث میشه که رفته رفته اثری از اون گونه گیاهی خاص در اون منطقه باقی نمونه. دانه هایی مثل بلوط یا گیاهان مختلف غذا و وسیله تداوم نسل جانوران و گیاهان کوهستان هستن.

آفرود غیر اصولی و تورهای کنترل نشده، بلای جان کوهستان

فعالیت هایی مثل آفرود در محیط های طبیعی ضربه جبران ناپذیری به محیط هایی مثل کوهستان وارد میکنه! رد چرخ ها، آلودگی صوتی و موارد دیگه مواردی هستن که به شدت به محیط کوهستان آسیب میزنن! علاوه بر این تورهای طبیعت گردی با جمعیت زیاد و کنترل نشده هم برای محیط هایی مثل کوهستان یک آسیب محسوب میشن، به خصوص اگه در محیط های دست نخورده انجام بشن!

باقیمانده غذا، دونه و هسته میوه ها رو در کوهستان رها نکنیم

باقیمانده غذای خودمون رو در طبیعت و برای حیوانات رها نکنیم چون حیوانات همیشه میتونن غذای خودشون رو پیدا کنن. این کار یک آسیب به زنجیره و چرخه غذایی طبیعت هست و باعث مشکلات زیادی میشه، مثل افزایش جمعیت گونه هایی مهاجمی مثل سگ های بدون سرپرست؛ علاوه بر این این باقیمونده غذا میتونه باعث بیماری و یا تغییر عادت های غذایی یک گونه خاص بشه.

علاوه بر این، یادمون باشه که هسته و پوست میوه ها رو با این دیدگاه که جذب طبیعت میشن رها نکنیم؛ شاید به نظر برسه که این کار برای طبیعت بی ضرر هست اما واقعیت اینه که این کار از نظر بصری محیط کوهستان رو زشت میکنه و علاوه بر این میتونه مشکلاتی رو برای گونه های جانوری و گیاهی اون منطقه ایجاد کنه! موارد بسیاری در دنیا وجود داشته که رها کردن هسته و دانه میوه ها در یک منطقه دست نخورده، باعث رشد و تکثیر اون گیاه شده و رفته رفته اون گیاه به عنوان یک گونه مهاجم، جای گونه های بومی اون منطقه رو گرفته!

آتش در طبیعت و نکته هایی که باید یادمون باشه

واقعیت اینه که آتش یک عامل خطرناک و آسیب زننده به طبیعت هست! با این حال اگه مجبور به روشن کردن آتش در طبیعت هستیم، از شاخه و تنه سالم درختان و یا بوته های ریشه دار روی زمین استفاده نکنیم حتی اگه خشک به نظر میرسن. میتونیم ذغال همراه خودمون داشته باشیم و یا از خرده چوب های روی زمین استفاده کنیم. خوبه این نکته رو بدونیم که همین خرده چوب های روی زمین، بخشی از چرخه تکثیر و زندگی حشرات و موجودات دیگه هستن! و مهمتر از همه، کاملا مطمئن بشیم که آتش به طور کامل خاموش شده باشه و چند بار خاکستر آتش رو چک کنیم، طبق بررسی ها حدود 90 درصد از آتش سوزی جنگل ها وکوهستان ها توسط انسان آغاز میشه و بخش زیادی از اون مربوط به رها کردن آتش در طبیعت هست.

گردشگری پایدار در طبیعت، یه راه حل درست برای حفظ محیط زیست

ممکنه خیلی از جاهای کوهستانی که میریم، صنایع دستی و محصولات محلی ارگانیک داشته باشن. با خرید کردن از اون ها حمایت کنیم؛ رونق گردشگری پایدار توی طبیعت و بخصوص کوهستان یکی از راه های حفظ محیط های طبیعی به شمار میره. چون این کار علاوه بر اینکه معیشت پایدار رو در اون منطقه ایجاد میکنه، باعث میشه هم افراد بومی و هم گردشگرها، به اهمیت اون منطقه حساس بشن و برای حفظش بیشتر تلاش کنن! به همین دلیل هم هست که شعار روز جهانی کوهستان، گردشگری پایدار اعلام شده.

ما و کوهستان های زیبا و غنی کشورمون؛ قدرش رو بدونیم

کشور ما از نظر محیط های کوهستانی بسیار غنی و بی همتاست، وجود دو رشته کوه بی نظیر البرز و زاگرس تنوع زیستی و اقلیمی فوق العاده ای رو برای کشورمون ایجاد کرده، پس باید مراقب کوهستان ها باشیم و یادمون باشه کوهستان ها همونقدر که زیبا و چشم نواز هستن، همونقدر هم میتونن خطرناک باشن؛ پس بدون برنامه ریزی، آمادگی و وسایل مناسب به کوهستان ها نریم و همیشه برای حفظ کوهستان، تلاش کنیم.